SNP; single nucleotide polymorphism

  2003 yılında tamamlanan İnsan Genom Projesi ile yapılan genomik analizlerin, insanların %99’unun DNA düzeyinde eşit olduklarını ortaya koymasına rağmen, geriye kalan %1’lik kısmında görülen tek nükleotid polimorfizmlerinin, tüm morfolojik, fizyolojik, biyokimyasal ve moleküler farklılıkların oluşmasından sorumlu olduğunu göstermiştir. İnsan genlerinde ya direk olarak fenotipi etkileyen ya da önemli genetik varyasyonları araştırırken marker olarak kullanılan yüz bin ile üçyüz bin arasında SNP bulunduğu düşünülmektedir. SNP analizleri; beslenmenin, insan sağlığı ve hastalılardaki rolünü açıklamak için güçlü bir metabolik araçtır. Genlerdeki bu bireysel farklılıklar kişilerin, farklı fiziksel özelliklerinden, hastalıklara yatkınlıklarından ve hastalıklara dirençlerinden sorumludur.

PP; pozitif psikoloji

  Kişilerin ve toplulukların en iyi, en sağlıklı hallerine, daha mutlu, daha anlamlı bir yaşama nasıl ulaşabileceklerinin bilimidir.

PP’nin, üç çalışma alanı vardır.

 Pozitif duygu deneyimleme; mutluluk, neşe, ilham, sevgi

Kişi çok fazla negatif duygu yaşamıyor olabilir, buna karşın bu pozitif duyguların yeterli olduğu anlamına gelmez. Pozitif duyguların sıklığı ve süresi birikim etkisi yaratması açısından önemlidir. Kişiler bu duyguları deneyimlediği tecrübelerinde akış halinde olur yani anda kalırlar.

 Pozitif eğilimler; şükran, kendini toparlama, şefkat

Güçlü karakter yönlerimizi bilip, hayatımızı sıklıkla dahil ettiğimizde yaşamımızı olduğundan daha iyi bir noktaya gelir.

 Pozitif kuruluşlar; sosyal sorumluluklar, destekler, pozitif yaklaşım

Bireysel olarak en iyi versiyonumuz, kişilere hizmet etmek ile deneyimlediğimiz huzur ve mutluluk haliyle yakından ilgilidir.

PP alanında çalışan önemli isimler

   Abraham Maslow ‘ İnsanlar kendi gerçek potansiyellerini olumlu bir şekilde ortaya koymaya yönelik sürekli bir içsel doğaya sahiptir. Bu içsel doğanın desteklenmesi ile sağlık ve mutluluk ortaya çıkar. Baskılanır ya da reddedilirse, bu içsel doğanın ifade edilememesi sonucunda hastalık olur. Eksik kalan ihtiyaçlar karşılanmadığında hastalığa yol açar, varlığında hastalık önlenir, kalitesi tedavi eder. ’

Maslow’un savunduğu içsel doğa bizi diğerlerinden ayıran biz yapan özelliklerimiz, genetik ve epigenetiğimizde gizli olabilir mi?

   Dr. Martin Seligman, pozitif psikolojinin babası olarak bilinir. Seligman sağlıklı bir yaşam için gerekliliğini savunduğu bileşenleri kısaca PERMA olarak adlandırır. Bu bileşenler Positive emotion ( pozitif duygular), Engagement (akış hali, bağlanma, dahil olma), Relationships (ilişkiler, sevilme, destek, değer), Meaning (anlam, aidiyet, hizmet), Achievement (başarı).

Günümüzde PERMA yeni versiyonu PERMA PLUS olarak karşımıza çıkıyor.

PLUS bileşenleri; optimizm, fiziksel aktivite, beslenme, uyku olarak tanımlanıyor. Bu bileşenler, bireysel ve toplumsal wellness için daha kapsamlı bir değerlendirme sağlayacağını belirten wellness değerlendirme alanındaki küresel uzmanlarla yapılan görüşmelerin sonucunda eklenmiştir.

  Christopher Peterson, Martin Seligman ile birlikte Güçlü Karakter Yönleri çalışmasını ortaya çıkarmıştır. PP, insanların güçlü yanlarının ve erdemlerinin bilimi olarak da tanımlanmıştır. Peterson ise ’ Hayatı yaşamaya değer kılan şeylerin bilimi ’ olarak tanımlamıştır.

Sahip olduğumuz SNP’ler bize güçlü yanlarımızı kazandırır ve kişiliğimizin şekillenmesine yardımcı olur. Bize optimum sağlıkta yaşama potansiyeli verir. PP’nin temelinde güçlü karakter yönlerimizle elde ettiğimiz önceki başarılarımızı hatırlayıp, bu olumlu etkiyi hissederek sorunlara yönelmek vardır, sizce bu epigenetik değişiklik yapma çabamız olabilir mi?

  Prof. Barbara Fredrickson, olumlu duyguların gelişmesinin, yaşamda ilerlemenin bir göstergesi olduğuna inanıyor, daha fazla deneyimlenen olumlu duygunun zaman içerisinde wellness halini geliştireceğini savunuyor.

Sizce, bizi biz yapan SNP bilgimize sahip olup, kendimizi ifade edebileceğimiz koşullara hizmet eden ve bu bilgileri destekleyen epigenetik koşullarda yaşamımızı planlamak ve sürdürmek wellness halinin devamlılığını sağlamaz mı?

  Prof. Mihaly Csikszentmihalyi, akış deneyimini şöyle tanımlıyor. ‘İnsanlar, onlara içsel motivasyon sağlayan, zorlu aynı zamanda kontrol edilebilir işlerle meşgul olduklarında, akış denilen benzersiz bir psikolojik durumda yaşıyorlar. Kendini kaybedecek kadar, zamanı farketmeyecek kadar yaptıkları şeye konsantre oluyorlar ve bir yandan da içlerine girdikleri psikolojik durum olağanüstü bir performans sergilemeleri ile sonuçlanıyor.’

Sizce, SNP’lerimizin bize kazandırdığı güçlü yanlarımızı hayata geçirebildiğimiz, sahip olduğumuz değerlerimizi besleyen faaliyetlerin hayatımızda bulunması ve bu alanda kendimizi ifade etmemiz, anda kalmayı yani akış halini gerçekleştirip, optimum sağlığımızı desteklemez mi?

     Epigenetik koçlukta

Koç, koçi ilişkisinde sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıklarının kalıcı hale gelmesinde pozitif psikoloji temelli uygulamalar kullanılır. En bilimsel veriler ışığında beden-zihin-ruh bütünlüğü ve danışan merkezli bir yaklaşım ile destek olunur.

     SNP’lerinizi biliyor ve onlara olumlu etkiler yaratacak koşullarda yaşıyorsanız yani dengedeyseniz SNP’leriniz size bir sorun çıkarmazlar aksine size kattığı olumlu yanlarla hayatın tadını çıkarabilirsiniz. SNP’lerinizi tedavi edin, güçlü yanlarınızın sesini açın, zayıf noktalarınızın sesini kısın.